Bianconero

مقالات امروز روز را بخوانید؛آن هایی که مربوط به مدرنیته اند.یک نکتهء بارز میان آن ها می بینید:امروز میان اندیشمندان ایران یک چیز حل شده،دیگر هیچ کس بر طبل مخالفت با غرب نمی کوبد.خیلی از بزرگان ما پای عریضه های بلند را علیه «صدور دموکراسی» و حمله به ممالک مفلوکی مثل عراق و افغانستان و ایران را امضاء می کنند ، خیلی از جوانان نو اندیش ما به مدرنیته از منظری نقادانه می نگرند اما ، دیگر کسی غرب را به خاطر داشتن فسق و فجور ملامت نمی کند ،به خاطر آزادی بی دینان شایستهء نقد نمی داند و حتی به آزادی هایی که به اقلیت های جنسی داده می شود نیز کمتر اعتراضی می شود.این به گمانم گامی بلند است که یک نویسنده ما اعتراف کند که به جدوجهد فراوان از دست رسوبات «غرب زدگی» به در آمده.

اما چرا نه قول خسرو ناقد ، مفهومی که یک فیلسوف احساسی ما مطرح می کند ،در میان متفکرین غربی بردی به مراتب بیشتر دارد؟چرا حتی عامه هم در غرب از در آشتی با ما در می آیند و ما هم چنان بر طبل جنگ طلبی می کوبیم؟نگویید که تند رو ها چنین می کنند.عامهء مردم مشرق زمین ،بسیار بیشتر بر این باور هستند که رویارویی با غرب گریزناپذیر است.مردم کوچه و بازار رفتار بر مبنای غربی را «نشدنی» می پندارند.به دلیل ضعف عظیم فرهنگی ،اگر آداب و سنن بی پایه شان را از ایشان بگیرید ،لخت خواهند شد برابر مغرب زمین ،و احتمالاً مضطرب.لازم به نشانی دادن نیست که هنوز عربستان و مصرو الجزایر در صنعت صدور تروریست فعال اند ، و ما هم با رای میلیونی به یاری شان شتافتیم تا اولین دیدار رسمی رییس «جمهور»مان با رهبر حزب الله باشد.

تصورم براین است که گره کور ما، در بی ارتباطی روشن فکری با عامه است،اما نه آن طور که اغلب میان ما تصورش می رود.اغلب با گفتن این جمله، روشن فکری در مظان اتهام قرار می گیرد که فلان نکرده و بهمان کرده.من فکر می کنم ،روشن فکری ،کار خاص دیگری نمی تواند بکند،عامه فرهنگ اش آن قدر مبتذل شده،که تا می خواهی برایش حرف بزنی ،سریع کسی را می فرستد پشت تریبون تا قرآن تلاوت کند.تا می خواهی تئاتر اجرا کنی ،از شما سیاه بازی می خواهد .وای به روزی که بخواهی پیامی را در لفافهء یک فیلم بپیچی. این هم البته از برکت تلاش مسئولین مردم است.از این جهت سخنی ساده اما درست بود که هر بار فشار مسئولین بر یک آزاد اندیش زیاد می شد، می تعجب می کردم و می پرسیدم فلانی مگر برای نظام آبرو نخریده ، چرا چنین می کنند با او؟جواب می شنیدم که او ریشهء جهالت را هدف گرفته،برای همین مغضوب شده.به همین خاطر است که در این اعوجاج فکری ما، من روشن فکری،حداقل در ده سال اخیر را با کمترین تقصیر می شناسم.
اما منظورم غیر قابل گشایش بودن این گره نیست،من نظر به سالیان دور دارم ،نه به این خاطر که ماهم باید قدم به قدم راه مدرن شدن را برویم مثل اورپا،به این خاطر که نسلی را می بینم که تخریب فرهنگی گسترده رمق اش را ستانده ست.تا نضج گرفتن دوباره پیکره پیش روی مردم ،سالیانی دراز راه است.شاید وقتی در بحبوحه انتخابات ،کسانی چون دیهیمی – که بعدها خودش به معینیان پیوست – فریاد می زدند که شما در این هشت سال،آنچه باید می کردید نکردید،اصلاح طلبان پیش رو ترجیح دادند تعبیر به در افتادن با دایناسورهای شورای نگهبان کنند،تا بتوانند بگویند این کار ناشدنی بود.به نظرم اما مشخصاً دیهیمی و به شکل عام بسیاری دیگر ،فریادشان از همین پیش قدم نشدن اصلاح طلبان پیش رو برای «ریشه کنی جهل» به هوا بود.

این ها را نوشتم تا نتیجه بگیرم : گره زمانه ما کور نیست.اما با دندان هم الزامی به باز کردن اش نداریم.